Yeni Doğan Bebeklerde Sarılık
Sarılık, yenidoğan bebeklerde çok sık görülür ve her sarılık bebekte bir hastalık olduğu anlamına gelmez. Çünkü en basit anlatımıyla sarılık, anne karnındayken plasenta vasıtasıyla gerçekleşen bilirubin maddesinin vücuttan atılmasında, yenidoğan bebeğin ciğerlerinin yetersiz kalışıyla oluşur. Bebeğin minik ciğerlerinin ilk etapta dengeyi tutturamaması gayet olası bir durumdur. Atılamayan bilirubinin fazlası kan ve dokularda birikir; cilt ve gözaklarına sarı bir renk yerleşir. Sarılık ismi de buradan gelir.
Yenidoğan bebeklerin %97’sinde sarılık görüldüğü gibi istatistiklere rastlanmaktadır. Fakat biriken bilirubin belli bir seviyenin üstüne çıkmadan sarılık gözle görülür hale gelmez. Birçok yenidoğan bebekte seviye oldukça aşağılarda kaldığından sarılıkları farkedilmez ve genelde kendiliğinden geçer.
Karaciğerin henüz tam olarak olgunlaşmamasına bağlı sarılıklar fizyolojik sarılık ya da normal sarılık olarak adlandırılır ve doğumdan sonraki ilk 24 saatin ardından genellikle 2. veya 3. günlerde ortaya çıkar. Yaklaşık bir hafta içinde kalıcı bir etki bırakmadan normale döner. Prematüre bebeklerde ise bu süreçler daha farklı seyreder; belirtilerin daha geç ve şiddetli görülmesi, iyileşme sürecinin uzaması olasıdır.
Karaciğerin henüz tam olarak olgunlaşmamasına bağlı sarılıklar fizyolojik sarılık ya da normal sarılık olarak adlandırılır ve doğumdan sonraki ilk 24 saatin ardından genellikle 2. veya 3. günlerde ortaya çıkar. Yaklaşık bir hafta içinde kalıcı bir etki bırakmadan normale döner. Prematüre bebeklerde ise bu süreçler daha farklı seyreder; belirtilerin daha geç ve şiddetli görülmesi, iyileşme sürecinin uzaması olasıdır.
Normal Sarılık Dışındaki Sarılıklar
Anne sütü sarılığı: Anne sütü ile beslenen bebeklerde mama ile beslenen bebeklere göre daha yüksek oranda sarılık gözlemlenmektedir. Bazı annelerin sütlerindeki özel bir madde, bebeğin kanındaki bilirubin miktarını fazlalaştırabilir. Normal sarılığa göre birkaç gün daha geç başlar ve 3. haftadan 10. haftaya kadar sürebilir. Genellikle zararsızdır fakat yine de mutlaka doktor kontrolünde olması gerekir.
Anne sütü sarılığı: Anne sütü ile beslenen bebeklerde mama ile beslenen bebeklere göre daha yüksek oranda sarılık gözlemlenmektedir. Bazı annelerin sütlerindeki özel bir madde, bebeğin kanındaki bilirubin miktarını fazlalaştırabilir. Normal sarılığa göre birkaç gün daha geç başlar ve 3. haftadan 10. haftaya kadar sürebilir. Genellikle zararsızdır fakat yine de mutlaka doktor kontrolünde olması gerekir.
Kan uyuşmazlığına bağlı sarılık: Anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı olduğunda annenin bebeğin kan grubuna karşı geliştirdiği antikorların plasenta yoluyla bebeğe geçmesi, bebeğin bilirubin miktarını etkiler ve sarılığa neden olur. Söz konusu uyuşmazlık Rh uyuşmazlığıysa (anne Rh-, bebek Rh+ ise) sarılık oldukça tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Diğer bir kan grubu uyuşmazlığı yani ABO uyuşmazlığında (annenin kan grubu 0, bebeğinki A, B veya AB ise) sarılık Rh uyuşmazlığına nazaran daha hafif seyreder. Doğum yapacak annelerin kan gruplarına bakılarak Rh (-) ve 0 grubu annelerin belirlenmesi ve bebeklerin kan uyuşmazlığı yönünden takip edilmesi son derece hayati bir konudur.
Bebeğinizi doğumundan itibaren sarılık açısından sık sık kontrol edin. Sarılığın ilk 24 saatte görülüp görülmemesi tanı açısından çok önemlidir. Bebeğinizi soyup gün ışığında bir pencere kenarında çıplak gözle kontrol edin. Ateş yükselmesi, susuzluk belirtileri, halsizlik ve sarılık belirtileri gördüğünüz an acilen doktorunuzla görüşün. Bilirubin seviyesi riskli düzeydeki bebekler; özellikle de kan uyuşmazlığının bulunduğu sarılıklarda ışın, özel ilaç tedavisi ve hatta kan değişimi gerekebileceğinden mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder